Koffiebonen

Voordelig, fair en direct van de brander – is dat mogelijk?

Als je verse koffie online wilt kopen krijg je steeds meer mogelijkheden. Koffiebonen kopen kan tegenwoordig rechtstreeks bij de koffiebranderij of via websites zoals koffievoordeel. Ook gespecialiseerde koffieshops bieden producten vaak zowel ter plaatse als op het internet aan.

Deze levendige online handel heeft alvast één voordeel: zelfs nieuwkomers worden er snel van overtuigd dat een espresso niet altijd superdonker en supergoedkoop moet zijn. Of zo dicht mogelijk bij het “authentieke” Italiaanse drankje moet liggen.

Bij ons kun je online koffie voor volautomaten bestellen die voldoet aan alle belangrijke eisen die we stellen voor de lekkerste koffiebonen. Dan hebben we het over eerlijke handel, transparantie en natuurlijk het aroma van het afgewerkte product.

Waar moet je allemaal op letten bij het shoppen van koffie? Hoe kun je een interessante koffiebonen aanbieding onderscheiden van een promotie waar je maar beter van weg blijft? En welke tips heb ik nog allemaal? Dat lees je hieronder!

Tips van een barista: Espresso- en koffiebonen kopen makkelijk(er) gemaakt

Want hoewel er heel wat koffievariëteiten verkocht worden, zijn er nog eens zoveel manieren om de bonen te verwerken, branden en bereiden.

De uiteindelijke smaak in je kopje koffie hangt ook af van hoe (en waarin) de bonen worden gemalen, welke machine je gebruikt voor het zetten, welke instellingen je gekozen hebt, enzovoort.

Op basis van onze jarenlange ervaring met het testen van volautomatische koffiemachines van heel wat verschillende fabrikanten en in heel wat prijsklassen, hebben we bij Coffeeness bepaalde normen kunnen ontwikkelen. Deze kunnen je helpen bij het zoeken naar de meest geschikte koffiebonen voor in je koffieautomaat.

Onze eigen koffiebonen uit Brazilië geven al een duidelijk voorbeeld van een type boon die geschikt is voor automatische bereidingen. Ons product komt goed tot z’n recht in elke volautomatische machine, ongeacht de fabrikant. Hierbij moet je weten:

1. Chocoladetoetsen vormen de basis van de espresso, een klassiek aroma dat de meeste espressodrinkers zal kunnen bekoren.
2. Door de bonen fijn te malen krijg je een stabiele crema, zelfs zonder een aandeel Robusta in de melange.
3. Braziliaanse koffie staat bekend om z’n aangename zoetheid en lage zuurgraad, wat het drankje opnieuw geschikt maakt voor een breed publiek.
4. Donker gebrande bonen komen ideaal tot uiting in koffiedrankjes met melk zoals een cappuccino.
5. Ons bereidingsadvies staat niet in steen gebeiteld – jij kies alles zelf volgens je eigen smaak!

De allerbelangrijkste tip ik kan geven – geldt ook als je koffiebonen zoekt voor je filtermachine, Chemex of AeroPress – is:

Bestel nooit gemalen koffiebonen!

Koffiearoma’s zijn immers uiterst vluchtig en beginnen te vervagen vanaf dat de bonen gemalen worden. Voorgemalen koffie verliest dus al heel wat geuren en smaken tijdens het verpakken, transport en het wachten op een koper in de winkel. Vers malen is dus de boodschap – een koffiezetapparaat met bonen of een filtermachine met ingebouwde molen hebt doen dat voor jou!

Bij de branderij, in het café of online: Hoe beoordeel je een koffieroast?

Of je nu op je op zoek bent naar bonen voor filterkoffie of een espresso, voor in je volautomatische machine of handfilter, dat maakt in feite weinig uit. Want altijd geldt hetzelfde:

Zonder uitzondering moeten alle koffie- en espressobonen voldoen aan dezelfde specificaties inzake kwaliteit en transparantie. Koffie is een luxeproduct dat we vergeten zijn als dusdanig te beschouwen. De weg van aan de struik tot in het kopje is lang en vergt strenge normen. Al deze inspanningen moeten terugkomen in het eindproduct.

Als koffiebonen-leek klinkt dat misschien vaag. Hoe zie je de kwaliteit en transparantie dan in een online winkel? Welke informatie moet de brander geven? Ik geef je hieronder een duidelijk overzicht.

De vier basisprincipes voor koffie- en espressobonen

ALLE – ja echt alle koffiebonen, of ze nu gebruikt worden om een espresso te bereiden in een volautomatische espressomachine of om filterkoffie te zetten in een French Press – moeten:

1. vers geroosterd zijn
2. gelijkmatig geroosterd zijn
3. langzaam geroosterd worden
4. de oorsprong, variëteit en verwerking moet worden weerspiegeld in de branding

Deze vier principes zie je ook direct terug op het zakje koffiebonen:

1. De datum van branding wordt vermeld en ligt dicht bij de datum van bestelling.
2. De bonen hebben een egale kleur, zijn niet te vettig of helemaal uitgedroogd.
3. Er zitten geen scheuren of gaten in de bonen en ze hebben geen vreemde vlekken.
4. Op de verpakking en/of de website van de branderij vind je alle informatie terug over de koffiebonen (oorsprong, boerderij, verwerking, variëteit).

Transparantie, eerlijke handel en fairness van aan de struik tot bij de klant!

Als groene koffie even gemakkelijk te kweken, verwerken en verkopen zou zijn als pakweg een krop sla, zou er veel minder discussie zijn over koffieprijzen of de waardeketen.

Maar voordat een groene koffie uit Brazilië een afgewerkte espresso wordt uit een volautomatische koffiemachine bij iemand thuis in Utrecht, zijn nog heel wat tussenstappen nodig. Hetzelfde geldt voor een barista er in een hippe Amsterdamse koffiebar mee aan de slag gaat.

De weg die de koffie moet afleggen is de volgende:

1. De bonen moeten worden geteeld, verzorgd, geoogst en verwerkt; (meestal) in het land van oorsprong.
2. De koffie moet van de landen uit de zogenaamde “koffiegordel” naar de importeurs worden vervoerd.
3. De koffiebonen moeten per soort en kwaliteit via de groothandel worden verkocht; een stap die kan overgeslagen worden bij Direct Trade.
4. De brander moet de groene koffie zorgvuldig roosteren volgens een specifiek profiel gericht op alle bovenstaande stappen en de beoogde bereiding.

Geen enkele koffieboon ter wereld groeit in onze streken. De koffiebes heeft nu eenmaal een tropisch klimaat nodig en Brazilië is zowat de grootste koffieproducent ter wereld. Alle andere landen die koffie van hoge kwaliteit produceren, liggen op een vergelijkbare breedtegraad – de zogenaamde koffiegordel.

Alleen nog maar de afstand die de grondstoffen moeten afleggen, maakt duidelijk dat de kiloprijzen voor supermarktbonen eigenlijk niet kunnen kloppen. Hoe slagen industriële branderijen erin om koffie relatief goedkoop aan te bieden?

Dat doen ze door te bezuinigen – voornamelijk op de inkoopprijzen van de groene koffie en de vergoeding van de koffieboeren ter plaatse. En door in grote aantallen, snel te branden in grote installaties.

Gelukkig stellen steeds meer branderijen en koffiedrinkers dergelijke (dubieuze) praktijken in vraag. Velen schakelen over op transparante, eerlijke en ambachtelijke koffie.

Ook wij vinden het belangrijk dat koffieboeren een eerlijk loon krijgen voor hun harde werk. We kopen dan ook rechtstreeks bij onze partner ter plaatse, Ocafi.

Bij ons vind je altijd de volgende informatie terug:

• Datum van branding: verheid en aroma gaan hand in hand
• Land van oorsprong: elk koffieland heeft een eigen “aroma-handtekening”
• Regionale oorsprong: als je de boerderij kent, kun je de arbeidsomstandigheden achterhalen
• Verwerking: “washed” koffie smaakt heel anders dan “natural”
• Wijze van branding: een langzame trommelbranding is de enige juiste keuze
• Branding: “mild” en “sterk” zeggen ons heel weinig – “licht” en “donker” zijn de juiste benamingen

Niet al deze gegevens moeten echt op het zakje bonen staan, het is voldoende als je de details online kunt vinden. Omwille van de duidelijkheid hebben wij de informatie op onze verpakking beperkt tot de essentie: land van oorsprong, datum van branding en de verhouding zuurgraad/kracht.

Meer gedetailleerde gegevens vind je terug op de productpagina’s in onze winkel.

Als deze basisvoorwaarden voor een eerlijke handel nergens terug te vinden zijn, moet je wantrouwig worden. Want als een verkoper of branderij niet wil (of kan) zeggen waar de koffiebonen vandaan komen, is de kans groot dat er iets niet pluis is.

Even dubieus zijn bepaalde labels als “100% Arabica” of “Premium Highland Coffee”. Deze worden voorgesteld als kenmerken van superieure kwaliteit, terwijl het gewoon mooi verwoordde feiten zijn.

Arabica is de populairste en meest veelzijdige van alle koffiesoorten, maar kan ook tijdens de verwerking of branding naar de vaantjes geholpen worden. De zogezegde “minderwaardige” Robusta (Canephora) of Liberica kunnen toch prachtig gebrand worden tot een zeer overtuigende koffieboon.

Natuurlijk hangt er ook een prijskaartje aan eerlijke koffie. Wanneer een brander de koffieproducenten en importeurs goed vergoedt, en zelf de tijd neemt om met de juiste apparatuur en met veel kennis van zaken de groene koffie te branden, tikt de rekening best aan.

Maar… Dat krijg je dubbel en dik terug op het gebied van smaak, aroma’s en plezier tijdens het drinken. Met onze koffie willen we trouwens bewijzen dat het wél mogelijk is om de koffieboeren fatsoenlijk te betalen en ons product toch te verkopen aan een goede prijs per kilo.

Fairtrade, Direct Trade, Conscious Trade: Wat betekenen al deze labels?

Er worden steeds meer labels en namen verzonnen om impact-roasts aan te duiden. Als we het hebben over Fairtrade, Direct Trade en Conscious Trade, gaat het niet meer om de smaak of eigenschappen van de koffie, maar wel over de sociale- en milieuomstandigheden rondom het telen en verwerken van de bonen.

Het Bio-label zegt dan weer niets over welk bedrag de koffieboeren krijgen voor het kweken van de koffiebonen. Gelukkig zijn er steeds meer specifieke initiatieven die zich richten op de omstandigheden ter plaatse. Denk hierbij aan de emancipatie van vrouwen, onderwijs, bescherming van het leefmilieu, enzovoort.

Fairtrade is ondertussen een vaste waarde op de koffiemarkt. Dit label moet je laten geloven dat alle betrokken (van de koffieboer tot de winkelier waar jij een zakje koopt), een eerlijk deel van de winst krijgen. Maar er is een grote MAAR…

Om Fairtrade gecertificeerd te worden, moet je veel geld op tafel leggen. En de lijst met voorwaarden waaraan voldaan moet worden, is lang en nogal onduidelijk. Dat maakt het verkrijgen van het label voor veel kleine plantages en coöperatieven bijna onmogelijk.

Voor ons gaat Fairtrade niet ver genoeg. Backyard coffee, de branderij uit Frankfurt waar we mee samenwerken, draagt het ESF-keurmerk (Environmental, Sustainable, Fair). Hierdoor ben je er zeker van dat het hele aankoopproces op een duurzaam niveau verloopt.

• De koffie wordt direct verhandeld zonder onnodige tussenpersonen.
• De boeren gebruiken een ecologische en economische aanpak.
• De groene bonen worden tegen een eerlijke prijs ingekocht.

Aangezien wij zelf – de “uitvinders” van onze koffiebonen voor volautomaten – de koffieplantage Fazenda Ouro de Minas in Brazilië nog niet hebben kunnen bezoeken, spreken we op onze verpakkingen niet over Direct Trade. Ook al worden de bonen wel volgens dit principe ingekocht.

Wanneer het mogelijk is, gaan we snel op bezoek bij “onze” Braziliaanse koffieboeren. Maar voorlopig hebben we het nog over Conscious Trade – omdat we ons bewust zijn van de verantwoordelijkheid die we als “merk” hebben in de lange keten die de koffie aflegt.

Kan koffie ecologisch zijn?

Eigenlijk niet… Biologische merken zijn erg waardevol en dragen bij aan een duurzamere keten, daar is geen twijfel over. Maar één ding is zeker:

“Groene koffie” – in de zin van helemaal ecologisch verantwoord – bestaat niet!

Koffie groeit niet in onze achtertuin, maar wel aan de andere kant van de wereld. En dan nog voornamelijk in landen waar water schaars is en een duidelijk duurzaamheidsbeleid zelden bestaat.

Na het telen van de koffiebessen en het verwerken tot groene (in de zin van ongebrande) koffiebonen, moeten ze nog geïmporteerd worden naar onze contreien voor het meesterlijk roosteren in een ambachtelijke branderij.

Koffie is een hoogwaardig en slechts half biologisch product dat we meer naar waarde moeten schatten. We moeten ons dagelijkse bakkie weer zien als het luxeproduct dat het is en er met mate van genieten. En ecologie moet hand in hand gaan met transparantie. Daar staan wij als consumenten sterker dan je zou denken!

Winkel, koffievoordeel of koffieshop?

Koffiebonen kopen kan op heel wat manieren, die allemaal hun eigen voordelen hebben. Op promotie-sites zoals koffievoordeel, krijg je een ruime keuze aan bonen, branderijen, stijlen en verpakkingen. Maar de kwaliteit is niet altijd even duidelijk.

Bij grote multinationals als Amazon vind je ook een heel groot aanbod. Bovendien kun je alle accessoires, koffiemachines met bonen of het fantastische Moccamaster filter koffiezetapparaat ineens mee bestellen. En je hoeft vaak niet eens te betalen voor de verzending. Maar ja, je steunt er wel een miljoenenbedrijf als Amazon mee.

Dergelijke massaverkoop werkt ook “prijsdumping” in de hand, omdat de consument een hele reeks producten kan vergelijken en vaak (natuurlijk) de goedkoopste optie zal kiezen.

Als je rechtstreeks bij de branderij koopt, zoals wij altijd gedaan hebben, haal je deze tussenstap weg en komt je geld terecht bij de mensen die hun vak met veel liefde uitoefenen.

Het nadeel is dat je vaak wél verzendkosten moet betalen, je minder keuze aan producten hebt en je misschien niet alle fancy nieuwe betaalmethodes kunt gebruiken.

Kleine branderijen kunnen hun koffiespecialiteiten op basis van Arabica of Robusta ook aanbieden op de bovengenoemde grote platformen en zo hun zichtbaarheid vergroten. Maar ze moeten dan wel een deel van de winst afstaan om nieuwe doelgroepen te kunnen bereiken. En dat wil zeggen dat de winstmarge kleiner wordt en ook de koffieboeren wat minder zullen opstrijken.

De directe weg is de beste

Koffievoordeel, Amazon en hun soortgenoten kunnen handig zijn als je verschillende bonen van verschillende branderijen wilt uitproberen. Maar zelf zou ik opteren voor een rechtstreekse aankoop bij de brander.

Zo ben je ten eerste zeker dat je verse, kwaliteitsvolle bonen koopt van de branderij zelf. Niemand weet hoelang bepaalde producten in het warenhuis van pakweg Amazon blijven liggen voor jij ze in je winkelwagen legt. En zoals we weten, zijn alleen vers gebrande bonen aanvaardbaar.

Door direct bij hen te kopen, weet je bovendien dat de winst naar de meesterlijke branders zelf gaat. En als het een eerlijke brander is, komt een behoorlijk deel van dat bedrag ook bij de koffieboeren terecht.

Koffiezetapparaat bonen, espressomachine of filtermachine: Welke bonen passen bij welke bereidingswijze?

Koffiebonen kunnen wel 1001 mogelijke aroma-nuances hebben. Maar volgens het oldschool denkpatroon zijn er maar twee grote brandstijlen: bonen voor espresso en bonen voor filterkoffie. En deze twee kunnen niet meer verschillend zijn…

De ene manier gebruikt een filter en helemaal geen druk, terwijl de andere onder hoge druk werkt met direct contact tussen de gemalen koffie en het water.

Zo worden de meer dan 800 mogelijke aroma’s van de koffiebonen op een andere manier geëxtraheerd, wat tot een ander soort drankje zal leiden. Welke aroma’s dat zullen zijn, wordt bepaald tijdens het branden.

Deze indeling is echter een beetje zwart-wit. De Speciality Coffee-wereld kent niet alleen sterke of milde koffie, maar wel in totaal 15 mogelijke brandstijlen. Dat gaat van Light City (ultralicht) tot French (zeer, zeer donker).

Hierbij geldt:

1. Afhankelijk van de branding en het type boon, komen bepaalde aroma’s naar boven, terwijl andere onderdrukt worden.
2. Deze aroma’s worden afhankelijk van hun aard en kenmerken het best uitgewerkt met een bepaalde bereidingswijze.

De koffieautomaat imiteert een espresso machine met portafilter, maar genereert iets minder druk. Ook de ingebouwde molen bij een volautomaat is niet zo nauwkeurig als de losse koffiemolen die je gebruikt voor een “echte” espresso.

De juiste koffiebonen voor volautomaten “compenseren” als het ware de foutjes in de volautomatische espressomachine. Ze zijn sterk genoeg om toch nog een optimale smaak te garanderen en hebben een veelzijdig aroma-profiel. Dergelijke bonen zijn over het algemeen:

• Tamelijk sterk en minstens medium donker gebrand
• Chocoladeachtig met een geaccentueerde zoetheid
• Weinig tot niet zuur
• Vergevingsgezind op het gebied van fouten in de voorbereiding en instellingen

Hoe lichter de bonen zijn, hoe meer het zuurprofiel werd uitgewerkt en hoe meer de voorkeur naar een filterbereiding gaat. Dan grijp je best naar je AeroPress, French Press, mokkapot of Chemex.

De lekkerste koffiebonen voor in een volautomaat vind je onder andere in onze shop. We hebben de moeite genomen om de meest geschikte bonen uit te zoeken die aan alle eigenschappen voldoen om een lekker resultaat te geven. En we hebben deze uitvoerig getest op verschillende volautomatische koffiemachines van verschillende merken.

Heb je vragen over ons aanbod, de verwerking, de afgelegde weg van de koffiebonen of onze partners? Neem dan gerust contact met ons op!